چند تن از کارشناسان فرش دستباف ایران در گفتگو با “اطلاعات اقتصادی” تشریح کردند.
اطلاعات اقتصادی اولویت های برنامه ریزی برای تعیین متولی فرش دستباف ایران تشریح شد. دکتر رضی میری از اعضای اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف ایران در میزگرد اختصاصی اطلاعات اقتصادی» ضمن بیان مشکلات اقتصادی فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی :گفت عمده مسئولین معتقدند که نبود متولی مشخص در هنر و صنعت فرش دستباف ایران عامل اصلی مشکلات اقتصادی این کالاست از این رو درصددند تا به سرعت تكليف توليت و سرپرستی فرش دستباف ایران را مشخص کنند و سازمان یا نهادی را به عنوان مسئول فرش معرفی کنند.
ولى من فکر میکنم صرف تعیین متولی برای فرش دستباف مشکلی را حل نمی کند زیرا ممکن است در آینده همین متولی به دلیل عدم کار کارشناسی دقیق خود به یک معضل بزرگ تبدیل شود و کار را بدتر از وضع موجود کند. به گفته دکتر «میری» در شرایط فعلی برای تعیین متولی صنعت و هنر فرش دستباف ایران نباید شتاب زده و عجول رفتار کرد اما متاسفانه برخی از مسئولین سعی دارند ظرف ۳ ماه تکلیف سرپرستی فرش را مشخص کنند و یقیناً کاری که ۳ ماهه انجام پذیرد پخته کارشناسی شده نیست.
دکتر میری گفت: قبل از تعیین متولی باید آن را تعریف کرد و شرح وظایف آن را مشخص نمود آیا این متولی قرار است هم برنامه ریزی و هدایت کند و هم در عرصه های اجرایی به بافت و صدور فرش دستباف بپردازد؟
در این صورت ما دستگاهی موازی با تمام حریفان مدعی فعلی به وجود آورده ایم و نه تنها گره ای از مشکلات آن نگشوده ایم بلکه سنگ بزرگتری در مسیر توسعه صادرات آن قرار داده ایم.
دکتر میری گفت عجله ما در تعیین این متولی به گونه ای است که انگار تمام شرایط تشخیص آن مهیاست در صورتی که ما هنوز نمیدانیم که متولی آینده فرش دستباف ایران قرار است چه کار کند و چه نقشی در این چرخه عظیم داشته باشد.
وی گفت عمده مشکلات ما از حضور دولت به عنوان مجری در بافت و صادرات فرش است اگر دولت از عرصه اجرا در هنر و صنعت فرش کنار رود و کارها را به دست بخش خصوصی بسپارد، يقيناً تمام مشکلات به خودی خود حل می شوند، زیرا بخش خصوصی به جهت کار تخصصی بهتر از بخش دولتی مصالح فرش دستباف ایران را تشخیص میدهد.
دکتر میری افزود: اگر قرار است دولت سرپرستی فرش دستباف ایران را در دست گیرد تنها باید به برنامه ریزی و هدایت بپردازد نه اینکه خودش نیز مثل یک رقیب وارد گود شود.
دکتر میری ادامه داد: مهم نیست که چه کسی قرار است متولی فرش دستباف ایران باشد این متولی یا یک سازمان مشخص است و یا ترکیبی از تمام نهادهای مرتبط با هنر و صنعت فرش ولی آنچه که اهمیت دارد آن است که متولی فرش دستباف ایران باید شرح وظایفی معین داشته باشد و به هیچ وارد عرصه اجرا نشود.
مهندس “شیرین صوراسرافیل” از کارشناسان و محققین فرش دستباف ایران نیز در این میزگرد با اشاره به لزوم تعیین متولی برای هنر و صنعت قالی ایران گفت در جریان شتابی که برای تعیین سرپرست فرش ایران آغاز شده احتمال دارد که دیدگاههای برخی از دست اندرکاران نادیده گرفته شود و سازمان در حال ایجاد، قادر نباشد تا تمام مشکلات فرش ایران را بررسی و حل کند.
به گفته وی تعیین متولی فرش ایران نیازمند تامل و بررسی فراوان است باید تمام آنچه که فرش ما از آنها لطمه خورده شناسایی و بررسی شود و باید از دخالت گروههایی که فرش ما را از جایگاه واقعی خود دور کرده اند، در عرصه تصمیم گیری و سرپرستی جلوگیری به عمل آید.
مهندس “صوراسرافیل” گفت: اگر تولیت فرش را به یک نهاد دولتی بدهیم اشتباه بزرگی را مرتکب خواهیم شد که لطمات آن به مراتب سنگین تر از مشکلات امروز فرش خواهد بود. وی در معرفی شرایط متولی آینده فرش دستباف ایران گفت این متولی باید در وهله نخست دارای برنامه و هدف باشد. پس تمام ارگانهایی که تاکنون بی برنامه و هدف فرش بافته اند و صادر کرده اند صلاحیت سرپرستی فرش ایران را ندارند. یعنی متولی آینده باید برای تمام مراحل تولید ،طراحی، آموزش، رنگرزی ،پرداخت اشتغال و صادرات فرش برنامه مشخصی داشته باشند و همینطور بی گدار به آب نزند.
رقابت بین المللی پیکاری منطقی و هدفمند است و رقبای بی برنامه محکوم به حذف هستند.
وی ادامه داد: در وهله بعدی متولی آینده فرش ایران باید نگاهی علمی و آسیب شناسانه از مشکلات امروز فرش داشته باشد. نگرش منتج از عقاید سنتی و نبود بینش کارشناسانه به فرش یکی از بزرگترین مشکلات بسیاری از نهادهای مرتبط با تولید و صادرات این کالاست اگر متولی آینده فرش نتواند مسائل و مشکلات قالی ایران کند را به خوبی بررسی کورکورانه تصمیم گیری نماید، کار از وضع فعلی نیز بدتر خواهد شد.
مهندس “صوراسرافیل” افزود: در مرحله آخر متولی آینده فرش ما باید قدرت اجرایی تصمیمات خود را داشته باشد. این سخن بدان معنا نیست که خود وارد عرصه اجرا ،شود بلکه به معنای آن است که متولی فرش دستباف ایران باید نهادی فرادستی و مقتدر باشد و تصميمات آن لازم الاجرا باشد. اگر قرار باشد که تصمیمات آینده این نهاد با سهل انگاری سایر نهادها روبرو شود، به سرعت وجهه آن تخریب خواهد شد و از اعتبار می افتد.
دکتر “حسن سعیدی” یکی دیگر از کارشناسان و محققین فرش دستباف ایران نیز در همین ارتباط :گفت مشکل امروز فرش ایران بی پدری ،نیست بلکه چند پدری است.
زمانی همه ایرادها به نبود یک متولى مشخص فرش بود ولی حالا که صحبت از تعيين متولی به میان آمده، هرکس خود را به عنوان لایق ترین انتخاب سرپرستی معرفی میکند و انتظار دارد سایر دستگاهها مطابق تصمیمات او رفتار کنند.
“دکتر سعیدی” افزود: سپردن سرپرستی فرش دستباف ایران به یک سازمان کار اشتباهی است و درصد خطا در تصمیم گیری های آینده را افزایش میدهد بهترین روش آن است که برای سرپرستی فرش دستباف ایران شورای عالی مرکب از تمام دستگاههای مرتبط تشکیل شود. ترکیب اعضای این شورا باید
از ۳ گروه سازمانهای دولتی، دست اندرکاران بخش خصوصی و کارشناسان هنر و صنعت فرش دستباف باشد.
وی :گفت: انتخاب واژه متولی نیز برای فرش دستباف ایران عنوان اشتباهی است. چون نهاد در حال ایجاد اصلاً نباید کار اجرایی کند و فقط باید به تدوین راهبردها بپردازد. بنابراین بهتر است که عنوان این سرپرست نیز به شکل شورای عالی برنامه ریزی فرش ایران» تغییر یابد. این نامگذاری وظایف سرپرست آینده را درحد برنامه ریزی و هدایت محدود میکند.
مهندس “صوراسرافیل” در ادامه این میزگرد به تشریح زیر گروههای شورای عالی برنامه ریزی فرش پرداخت و گفت: شورای در حال تشکیل باید دارای کمیته آسیب شناسی کمیته استاندارد و تعریف مرغوبیت فرش، کمیته بازار شناسی، کمیته طراحی و آرشیوی از نقش مایه های سنتی فرش دستباف ایران باشد. به گفته وی در شرایط فعلی قبل از تصمیم گیری در مورد سرپرست آینده فرش ایران بهتر است نوع سرپرستی، وظایف و اهداف و عملکرد آینده آن به فراخوان عمومی گذاشته شود تا تمام صاحب نظران طرحهای خود را برای چگونگی انتخاب و ایجاد این نهاد ارائه کنند.
آنوقت باید از میان طرحهای رائه شده بهترین پیشنهاد و اجماع آراء را به عنوان سرپرست آینده فرش دستباف ایران با شرح وظایف معین شده انتخاب کرد.